जम्मू, राज्यब्यूरो:जम्मूऔरकश्मीरमुख्यरूपसेकृषिप्रधानहै।इसमें70प्रतिशतसेअधिकआबादीप्रत्यक्षयाअप्रत्यक्षरूपसेकृषिऔरसंबद्धक्षेत्रोंमेंलगीहुईहै।जम्मू-कश्मीरकेलिएकेंद्रसरकारकाहालहीमेंघोषितबजटकृषिक्षेत्रकेलिएआशालेकरआयाहै।इसकाउद्देश्ययोजनाबद्धतरीकेसेकिसानोंकीआयकोदोगुनाकरनाहै।उच्चउपजऔरउच्चघनत्ववालीफसलोंकीखेती,आधुनिकतकनीककेउपयोगऔरप्रयोगशालापरीक्षणकीटनाशकोंऔरअन्यउपायोंकोप्रोत्साहितकरनेपरध्यानकेंद्रितकरनाहै।
बजटमेंबीजोंकीअधिकउपजदेनेवालीकिस्मोंकेलिए23.97करोड़रुपयेकीराशिस्वीकृतकीगईहै,जिससे8.93लाखकिसानोंकोलाभहोगा।इसकेअलावाकिसानोंको3200पंपसेट,898बोरवेलऔर10000ड्रिपऔरसिंचाईप्रणालीजैसीबुनियादीसुविधाएंउपलब्धकरानेकेलिए55.80करोड़रुपयेअलगसेरखेगएहैं।इससेलगभग16960किसानोंकोलाभहोगाऔरयह15240हेक्टेयरसेअधिकक्षेत्रकोकवरकरेगा।
इसीतरह,क्षमतानिर्माणऔरप्रशिक्षणएकअन्यकेंद्रितक्षेत्रहैजिसेइसबजटमेंप्राथमिकतादीगईहै।कुल36000किसानोंकोक्षमतानिर्माणकेलिएप्रशिक्षितकियाजानाहै,जिसकेलिए27करोड़रुपयोंकाप्रावधानहै।1.60करोड़रुपयेकेप्रावधानकेसाथ11बड़ीऔरछोटीमंडियोंकीस्थापनासेलगभग22000किसानलाभान्वितहोंगे।इसकेअलावा,80लाखरुपयेकीवित्तीयसहायतासे12,800किसानोंकोकिसानउत्पादकसंगठनोंकेगठनकेमाध्यमसेकवरकियाजाएगा।
बजटमेंकृषिमशीनीकरणपरभीविशेषध्यानदियागयाहैजोकृषिक्षेत्रकोबदलनेमेंएकअन्यक्षेत्रहैजोकिसानोंकोअपनेउत्पादनकोकईगुनाबढ़ानेमेंमददकरेगा।लगभग33200किसानोंको81करोड़रुपयेकीकृषिमशीनरीदीजाएगी।सततविकासमेंजैविकखेतीकेमहत्वकोध्यानमेंरखतेहुए,बजटमेंक्षेत्रविस्तारकार्यक्रमकेतहत6करोड़रुपयेकाप्रावधानजैविकखेतीकेतहत756हेक्टेयर,आलूकेतहत45हेक्टेयरऔरमसालोंकेतहत250हेक्टेयरकेविस्तारकेलिएरखागयाहै,जिससेलगभग44204किसानोंकोलाभहोगा।इसबजटमें8670हेक्टेयरभूमिकीसिंचाईफील्डचैनलोंकेरखरखावकेमाध्यमसेबहालकीजाएगीजिसकेलिएइसबजटमें30करोड़रुपयेरखेगएहैं।
बागवानीजम्मूऔरकश्मीरकेप्रमुखक्षेत्रोंमेंसेएकहैजोकेंद्रशासितप्रदेशकीअर्थव्यवस्थामेंमहत्वपूर्णयोगदानदेताहै।जम्मू-कश्मीरकेबागवानीउत्पादोंकीविविधतानेअपनीअच्छीगुणवत्ताऔरस्वादकेकारणदुनियाभरमेंख्यातिअर्जितकीहै।जम्मू-कश्मीरसरकारराष्ट्रीयकृषिसहकारीविपणनसंघकेसहयोगसेअगलेपांचवर्षोंमें5500हेक्टेयरक्षेत्रमेंउच्चघनत्ववृक्षारोपणकररहीहै।
लगभग1.70लाखमीट्रिकटनकीनियंत्रितवातावरणभंडारणक्षमतापहलेहीस्थापितकीजाचुकीहै,चालूवित्तवर्षकेअंततकएकऔर30,000मीट्रिकटनजोड़ेजानेकीसंभावनाहै।अगलेतीनवर्षोंमेंलगभग5लाखमीट्रिकटनकीनियंत्रितवातावरणभंडारणक्षमतातकपहुंचनेपरध्यानकेंद्रितकियाजाएगा।